Szkoła Podstawowa Nr 17 z Oddziałami Integracyjnymi

Dzień Kobiet - nadchodząca wiosna 2021

Dzień Kobiet, czyli coroczne święto obchodzone 8 marca świętowaliśmy wspólnie w klasie 4b. Chłopcy złożyli swoim koleżankom piękne życzenia i opowiedzieli zabawne żarty. Uczniowie w tym dniu obdarowali się miłymi słowami i wirtualnymi tulipanami. Kwiaty te są zwiastunami wiosny, a zatem powstały piękne, wiosenne obrazy. Zachęcamy do obejrzenia prac.

Cykl lekcji na temat zdrowego stylu życia w klasie 6b

Uczniowie klasy 6b na zajęciach z wychowawcą zrealizowali cykl lekcji dot. zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania. Jedna z uczennic przygotowała prezentację multimedialną, która podsumowała tematy, omawiane w minionych tygodniach. Wszystkie prezentowane obrazki pochodzą z Internetu.

Dzień Bezpiecznego Internetu 2021

Z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu, na zajęciach z wychowawcą, klasa 4b poruszyła problematykę bezpieczeństwa w sieci oraz umiejętnego korzystania z mediów. Krótka prezentacja multimedialna zachęcała do mądrego korzystania z Internetu, ale również przestrzegała przed uzależnieniem od mediów. Uczniowie zapoznali się z blogiem biblioteki szkolnej, na którym panie bibliotekarki umieściły plakat DBI, zalecenia oraz słuchowisko ze strony sieciaki.pl. Zachęcamy naszych szkolnych kolegów do zapoznania się z informacjami tam zamieszczonymi. Pamiętajmy! Głównym zadaniem organizowania takiego dnia było i jest propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych, zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa online oraz promocją pozytywnego wykorzystywania Internetu. Dbajmy o swoje bezpieczeństwo w sieci. 

Uczniowie klasy 4b z nauczycielkami.

Wnuki z klasy 4b integracyjnej przesyłają laurki z życzeniami na Dzień Babci i Dziadka

21 stycznia obchodzimy Dzień Babci, a 22 stycznia - Dzień Dziadka. Dziadkowie są kochani, troskliwi, pomagają nam w różnych sytuacjach i pocieszają, gdy jesteśmy smutni. Posiadają dużą wiedzę i doświadczenie, więc warto słuchać ich rad. Za to wszystko co dla nas robią jesteśmy im bardzo wdzięczni. Dlatego na zajęciach z wychowawcą wykonaliśmy wspólnie laurki z życzeniami dla naszych kochanych seniorów. Przy tej miłej pracy opowiadaliśmy sobie, że kochamy ich "za pyszne pączki", "za wspólne spacery", "boskie obiady", "za bycie z nami", "opiekę nad nami". Kochamy także tych dziadków, którzy już od nas odeszli i gdzieś daleko „z nieba" patrzą na nas. Również przesyłamy im laurki. Przewodnicząca klasy 4b - Nikola Andrzejczak.

Stypendiada wczesnoszkolna

Uczniowie klasy 3b wzięli udział w Ogólnopolskiej Stypendiadzie Wczesnoszkolnej, organizowanej przez firmę edukacyjną "Orzeł". Dzieci zgłosiły się do dwóch konkursów, które obejmowały zakres edukacji czytelniczej (należało się wykazać znajomością bajek: „Calineczka” i „Królewna Śnieżka”) i plastycznej, (w której uczniowie wykonali laurki, pocztówki, ozdobne krawaty, okładki). Łącznie w konkursie wzięło udział 11 uczniów z klasy 3b. Dyplomy, wyróżnienia i medale okolicznościowe otrzymały: Oliwia Spiżak-Matysiak i Hania Tomalak, za wykonanie barwnych pocztówek. Dyplomy uczestnictwa otrzymali: Alicja Chucka, Antonina Włodarczyk, Maria Kaczmarek, Jagoda Śnieg, Janek Kornacki, Filip Kubis, Artur Kuświk, Tymoteusz Kujawiński, Ksawery Trzęsała. Cieszymy się z zaangażowania uczniów i życzymy im wielu sukcesów.

Projekt edukacyjny "Śladami Stasia i Nel" w klasie 6b

Uczniowie klasy 6b na lekcjach języka polskiego zrealizowali projekt „Śladami Stasia i Nel”. Lekcje były tworzone we współpracy z nauczycielkami - bibliotekarkami. Podczas omawiania lektury uczniowie rozwijali kompetencje kluczowe – informatyczne oraz umiejętność uczenia się. Na każdej lekcji zdobywali wiedzę, korzystając z różnych aplikacji, np. Wordwall, Genial.ly, a także prezentacji multimedialnych przygotowanych przez nauczycielki. Udostępniono także uczniom ilustracje do lektury, które szkolna biblioteka posiada w swoich zasobach. Samodzielna praca projektowa uczniów polegała m. in. na stworzeniu prezentacji w PowerPoincie na temat związany z Afryką, napisaniu informacji o zaginięciu Stasia w Wordzie, a także napisaniu scenariusza filmowego na podstawie ulubionego fragmentu powieści. Uczniowie wykazali się bardzo dobrą znajomością lektury, jednak nadal pracują nad poprawnym stosowaniem zasad ortograficznych i interpunkcyjnych we własnych tekstach.

Ozdoby choinkowe uczniów klasy 3b

Z okazji świąt Bożego Narodzenia uczniowie klasy 3b wykonali ozdoby choinkowe z papieru, które będą ozdobą ich drzewek. Zapraszamy do obejrzenia!

Godzina z wychowawcą w klasie 4b integracyjnej

17 grudnia, podczas godziny z wychowawcą, uczniowie klasy 4b zaprezentowali swoje świąteczne gadżety. Spośród wielu wspaniałych przedmiotów, przygotowanych przez dzieci, przeważały czapki mikołajowe, był też prawie kompletny strój św. Mikołaja! Dzięki tej lekcji uczniowie wprowadzili się w nastrój świąteczny. Jednak, jak to bywa przed końcem roku, wielu czyni podsumowania i ocenia miniony czas. Również uczniowie dokonali samooceny. Wypadła ona bardzo pomyślnie, co nie znaczy, że niektórzy nie poczynili małych postanowień co do pracy nad swoim zachowaniem w nowym 2021 roku. Na zakończenie uczniowie złożyli Pani i sobie nawzajem życzenia bożonarodzeniowe.

Bożonarodzeniowy Konkurs dla Klas Integracyjnych

W grudniu chętni uczniowie klas integracyjnych wzięli udział w konkursie pt. "Ozdoba bożonarodzeniowa". Klasa 4b wykonała znaki o tematyce zimowo - świątecznej, natomiast klasy 5b, 6a i 6b przygotowały ozdoby świąteczne. Uczniowie wykazali się dużą wyobraźnią, kreatywnością i zdolnościami manualnymi. 

Nagrodzone prace

w kategorii znak zimowo - świąteczny:

w kategorii ozdoba świąteczna:

Jury przy wyborze najlepszej pracy brało pod uwagę: estetyczne wykonanie, samodzielność, kreatywność, a w pracach klas czwartych również czytelność znaków dla wszystkich odbiorców.

Zwyczaje i obrzędy bożonarodzeniowe

Z okazji nadchodzących świąt Bożego Narodzenia uczniowie klasy 7b integracyjnej przygotowali prezentacje na temat postaci św. Mikołaja oraz zwyczajów i obrzędów bożonarodzeniowych w Polsce i na świecie. Wraz z tymi prezentacjami klasa 7b składa całej społeczności szkolnej życzenia zdrowych, spokojnych i radosnych świąt!

Kochamy nasze domowe zwierzęta

Klasa 4b integracyjna na lekcji przyrody rozmawiała o zwierzętach domowych. Ten temat okazał się bardzo interesujący i na zajęciach z wychowawcą postanowiliśmy przedstawić swoich pupili i porozmawiać o nich. W obecnych, dosyć trudnych czasach obostrzeń epidemiologicznych, mamy zawsze przy sobie tych wiernych przyjaciół. Nasi kochani rodzice pomagają nam w opiece nad nimi. Uczą nas obowiązkowości i wytrwałości, która jest niezbędna do radości posiadania zwierząt w domu. Nie wszyscy z nas mają zwierzęta u siebie, ale bardzo chętnie odwiedzamy je u babci, wujka, czy znajomych. Zamieszczamy w galerii zdjęcia naszych pupili i ich modele wykonane z plasteliny.

Miłego oglądania życzą uczniowie 4b integracyjnej.

Klasa 4b integracyjna dzieli się swoimi zainteresowaniami

Na lekcji wychowawczej rozmawialiśmy o naszych zainteresowaniach, hobby. Poznaliśmy rodzaje i kategorie zainteresowań, które często pokrywają się z naszymi talentami i tym co lubimy dodatkowo robić poza szkołą. Wielu z nas ma uzdolnienia matematyczne, sportowe, rekreacyjne, artystyczne. Niektórzy lubią pływać i należą do klubów sportowych m.in. Julia, Ola, Igor N. Inni pięknie rysują, malują jak Lena, a nasza Zuzia uwielbia język angielski. Taniec jest pasją prawie wszystkich dziewcząt, a Vanessa ma nawet swojego bloga, gdzie dzieli się pozytywną energią. Dzisiaj twierdzicie, że warto rozwijać talenty, bo w przyszłości może będziecie pracować jako instruktorzy, trenerzy tańca, pływania, nauczyciele matematyki, języka angielskiego. Trzymam za Was kciuki - Wasz wychowawca.

Klasa 4b integracyjna obchodziła Międzynarodowy Dzień Osób Niewidomych

W czwartek 19 listopada 2020 roku, na godzinie wychowawczej, pani Jolanta Baraniak opowiedziała całej naszej klasie 4b jak możemy pomagać osobom słabowidzącym i niewidomym. Pokazała nam wspaniałą prezentację na ten temat. W tym dniu dużo się dowiedzieliśmy o sławnych osobach niewidomych, które mogą być dla nas wzorem do naśladowania w wytrwałości, chęci nauki i realizacji celów, mimo trudności i ograniczeń. Przewodnicząca klasy 4b - Nikola Andrzejczak.

Plakaty na Święto Niepodległości 11 listopada

10 listopada, klasa 4b integracyjna świętowała zdalnie Dzień Niepodległości poprzez wspólne odśpiewanie hymnu narodowego, pogadankę historyczną i wykonanie plakatów. Dzieci narysowały znaki polskości, wolności i walki o nią. Przypomnieliśmy sobie, że Polacy chcą być podobni do orłów: cieszyć się ich wolnością, kochać życie, dążyć wciąż wyżej i osiągać wciąż więcej. Dzieci pokazały, że Orzeł jest ptakiem silnym, gotowym bronić swojego gniazda przed każdym wrogiem, tak jak Polacy gotowi byli do obrony swojej ojczyzny. Stwierdziliśmy, że każde dziecko może być patriotą i starać się, aby teraz oraz w przyszłości przynosić dumę Polsce.
                              Uczniowie klasy integracyjnej 4b z wychowawcą.

Figurki bohaterów „Hobbita” stworzone przez uczniów klasy 6b

Uczniowie klasy 6b omawiali na lekcjach języka polskiego lekturę „Hobbit, czyli tam i z powrotem”. Na ostatnich zajęciach z lekturą musieli wykazać się kreatywnością i pomysłowością. Ich zadanie polegało na stworzeniu figurek ulubionych bohaterów powieści. Pojawili się m.in.: Thorin, Smaug i Gandalf.

Wesoły czas w klasie 4b integracyjnej

Przygotowania do klasowego "Dnia Chłopca 2020" trwały od tygodnia. Ola i jej koleżanki wypożyczyły z biblioteki "Księgę imion", w której odszukały znaczenie imion naszych kolegów z klasy. Następnie wydrukowane i ozdobione teksty zostały wręczone chłopcom. Lena, Natalia i Ola zrobiły pyszną watę cukrową, a pozostałe dziewczęta przygotowały różnego rodzaju gry i zabawy np. ciepło - zimno, gry planszowe oraz zabawy z balonami. To był wspaniały dzień w naszej klasie i wspominamy go bardo miło.

Przewodnicząca klasy 4b - Nikola Andrzejczak

Uczniowie klasy 6b realizowali projekt "Uczymy się tolerancji"

Uczniowie klasy 6b na lekcjach języka polskiego i zajęciach z wychowawcą realizowali projekt „Uczymy się tolerancji”. Omówili m. in. teksty literackie, w których bohaterem była osoba z niepełnosprawnością; osoba, uciekająca ze swojej ojczyzny z powodu wojny; osoba, zamieszkująca środowisko, w którym miesza się wiele kultur i religii. Uczniowie prowadzili dyskusję dot. postaw promowania tolerancji i przeciwdziałania dyskryminacji. Wykonali plakaty na temat tolerancji i akceptacji. Wspólnie uzupełnili plakat o haśle: „Jestem człowiekiem i mam prawo do…”. 

Dzień Drzewa 2020 w integracyjnej 4b

W październiku klasa 4b integracyjna pamiętała o obchodach Światowego Dnia Drzewa. Uczniowie swoim strojem w odcieniach zieleni włączyli się w akcję „Drzewa dla klimatu”. Na planszach zawieszonych w auli rozpoznawali rodzaje drzew i dopasowywali naturalne liście, niektórzy wykonali zielniki. Ponadto, na lekcji przyrody, uczniowie rozmawiali o potrzebie sadzenia drzew i ochronie lasów.

Bezpieczny powrót do szkoły

Klasa integracyjna 4b rozpoczęła rok szkolny 2020/2021 z uśmiechem i energią. Naszym pierwszym, bardzo miłym gościem - 10 września 2020 r. - była pani psycholog Magdalena Woźniak - Kościelak. Opowiadała nam o bezpiecznym powrocie do szkoły

Festyn dla klas integracyjnych „Bliżej Afryki”

W lutym klasy integracyjne 1-3 gościły uczniów z zaprzyjaźnionych placówek integracyjnych z Ostrowa Wielkopolskiego i Jarocina. „Bliżej Afryki" to czas przeznaczony na przybliżenie uczestnikom postaci naszego patrona (Stefana Szolc-Rogozińskiego, badacza Kamerunu), a także czas tańca w gorących rytmach i wesołej zabawy. W rolę badacza i jego partnerki wcielili się podopieczni p. B. Łęgowskiej z oddziału „0" - Wiktor i Julia. Pod ich czujnym okiem uczestnicy tworzyli totemy-maski, sklejali z papierowych rurek lornetki, przechodzili po moście, który się „kurczył", wcielali się w role afrykańskich zwierząt i postać chłopca imieniem Sima (kameruńskiego ucznia, którym opiekuje się szkoła), by podczas opowieści wykonywać polecone zadania. Impreza przebiegała w radosnej i beztroskiej atmosferze. Nikt nie rywalizował, wszyscy się świetnie bawili. Zabawę uatrakcyjniły występy taneczne zespołu „Sorriso". Na zakończenie uczestnicy otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe (gry, książki, płyty). Zostali też podjęci słodkim poczęstunkiem. Nad organizacją i przebiegiem całości czuwały p. E. Ditrych i p. M. Stasińska oraz wychowawcy i nauczyciele wspomagający klas 1b, 2b, 3b.

Zamykamy sekrety lektury w lapbooku

Uczniowie klasy 5b na lekcjach języka polskiego realizowali projekt edukacyjny "Zamykamy sekrety lektury w lapbooku". Ich zadanie polegało na gromadzeniu informacji podczas omawiania powieści R. Kosika "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi". Następnie musieli je wykorzystać do zrobienia grupowego lapbooka. Celem projektu było doskonalenie umiejętności selekcji informacji oraz komunikowania się w grupie, a także powtórzenie wiadomości o lekturze.

Uczniowie klasy 5b na warsztatach piernikowych

We wtorek, 17 grudnia 2019 r., uczniowie klasy 5b uczestniczyli w warsztatach piernikowych w Pałacu Tłokinia w Tłokini Kościelnej. Każdy wyrabiał ciasto, wałkował je, wycinał pierniczki, lukrował i ozdabiał, by ostatecznie je zjeść. Zabawa była przepyszna!

Zabawa jak za dawnych lat

Mikołajkowe świętowanie nie ma końca. W poniedziałkowe przedpołudnie, 9 grudnia 2019 roku w Szkole Podstawowej nr 17 z Oddziałami Integracyjnymi uczniowie klas integracyjnych IV - VIII bawili się jak za dawnych lat. Wszystko za sprawą klasy VIII B i ich wychowawczyni - Bogumiły Stanoch. Najstarsza klasa integracyjna w szkole od października realizowała projekt CEO (Centrum Edukacji Obywatelskiej): „Młodzi w akcji: kreatywne wyzwania". W ramach projektu uczniowie VIII B zbierali informacje na temat gier i zabaw, w które grali ich dziadkowie oraz rodzice. Następnie młodzi dociekliwi odwiedzili wraz z wychowawczynią Uniwersytet Trzeciego Wieku, gdzie przeprowadzili wywiady z członkami sekcji kabaretu. Na podstawie zebranych informacji z różnych źródeł, powstała lista gier. 12 zabaw „przetestowano" na młodzieży z klas integracyjnych podczas „Integracyjnego Mikołajkowego Turnieju Gier z Dawnych Lat". Uczniowie grali w „Chłopka", „Ciupy", „Cymbergaja", grę „Piłka parzy", „Cztery kąty". Uczestnicy stanęli do „Wyścigu z jabłkiem na głowie", a także do „Wyścigu z kredką". Nie zabrakło też torów do gry w „Kapsle". Uczniowie sprawdzili, kto dobrze skacze w gumę, a kto zgarnia najwięcej kulek z zabawie „Kulki". Wszyscy robili to, co pokazywał ojciec Wirgiliusz, a na dodatek reprezentanci klas integracyjnych (IV-VIII) zagrali w „Kreta". Niektóre nazwy zabaw były dla młodych ludzi obce, co przewidzieli uczniowie klasy VIII B i dlatego wcześniej nagrali krótkie filmy instruktażowe prezentujące każdą zabawę. Na koniec nie było medali, gdyż nie o zwycięstwo chodziło, a o dobrą zabawę. Każdy uczestnik otrzymał dyplom za udział.

Sąd nad Deżo Gerebem

Uczniowie klasy 5b (integracyjnej) na lekcji języka polskiego postanowili rozstrzygnąć, czy Deżo Gereb z powieści „Chłopcy z Placu Broni" F. Molnara faktycznie był zdrajcą. W związku z tym wcielili się w rolę sędziów, obrońców, prokuratorów i świadków. W sali obecny był również sam oskarżony. Po zaciekłym boju i trafnych pytaniach uznano bohatera lektury za winnego zdrady.

Plastyczne sukcesy uczniów klasy 2b

Uczniowie klasy 2b integracyjnej: Kamil Szymczak, Bartosz Troneczek, Daniel Skorupa wzięli udział w Międzyszkolnym Konkursie Plastycznym „Pies – Mój przyjaciel”, zorganizowanym przez Szkołę Podstawową nr 18 i Schronisko dla bezdomnych zwierząt w Kaliszu. Z przyjemnością informujemy, że praca Kamila uzyskała I miejsce, a Daniela wyróżnienie. Gratulujemy uczniom tego sukcesu!

Dzień Chłopaka w 6b

Tegoroczny Dzień Chłopaka uczniowie klasy 6b (integracyjnej) świętowali wspólnie w Parku Trampolin. Był to czas wspaniałej zabawy, a zarazem okazja do jeszcze lepszej integracji. Uczniowie tej klasy lubią aktywnie spędzać czas, bo „w zdrowym ciele zdrowy duch".

Dzień Chłopca 5a

Dnia 27 września br. z okazji Dnia Chłopca klasa 5a (integracyjna) udała się do Parku Trampolin. Wszyscy bawili się znakomicie, bo uczniowie z klasy 5a bardzo lubią ruch we wszystkich formach. Wróciliśmy zmęczeni, ale bardzo zadowoleni!

Wyprawa klasy 5b

Celem wycieczki klasy 5b było gospodarstwo agroturystyczne Rancho Colorado w miejscowości Trzciel-Odbudowa. Uczniowie postawili na integrację i relaks - spacerowali, grali w piłkę, jeździli konno oraz pływali w basenie. Wieczorem królowały gry planszowe i zabawy ruchowe. Dzieci z niecierpliwością czekają na następną wycieczkę.

Burza nagród

Koniec roku szkolnego to podsumowanie wielu konkursów. Uczniowie klasy 1b uczestniczyli w wielu z nich i osiągnęli wspaniałe wyniki. Wyróżnienie w Regionalnym Konkursie Poetyckim „Wojtaszkowe strofy" otrzymały: Hanna Tomalak, Oliwa Spiżak Matysiak, Maria Kaczmarek.

W Międzyszkolnym Konkursie Plastycznym „Kwiat jest uśmiechem rośliny" wyróżnienie otrzymała Maria Kaczmarek. Alicja Chucka zdobyła II miejsce w XI Turnieju Karate o Puchar Prezydenta Miasta Kalisza. Wojciech Osman zdobył w piłce nożnej w Finale Okręgu Kaliskiego Żaków tytuł: Wyróżniający Zawodnik. Gratulujemy wszystkim sukcesów i zachęcamy do dalszej wytrwałej pracy nad swoimi talentami.

Sukcesy naszych uczniów na Paraolimpiadzie Przedszkolaków!

Uczniowie klasy 1b Daniel Skorupa i Kamil Szymczak oraz uczeń oddziału przedszkolnego b Michał Siwik reprezentowali naszą szkołę na Paraolimpiadzie Przedszkolaków zorganizowanej przez Publiczne Przedszkole nr 19 z Oddziałami Integracyjnymi „Razem" w Kaliszu. Nasi dzielni uczniowie zdobyli III miejsce. Z dumą przynieśli do szkoły puchar, dyplomy i nagrody rzeczowe. Gratulujemy im sukcesu.

Klasowy sukces w Międzyszkolnym Konkursie Plastycznym

Uczniowie klasy 1b wzięli udział w IX edycji Międzyszkolnego Konkursu Plastycznego „Wielkanocne zwyczaje i tradycje - lapbook". Dzieci przygotowały wspólną pracę bogato zdobioną symbolami świątecznymi, zagadkami, puzzlami i opisami zwyczajów. Ich lapbook zachwycił jury i uczniowie zdobyli I miejsce. Dzieci otrzymały barwny dyplom, książki słodycze. Sukces bardzo je ucieszył i upewnił, że razem mogą wiele osiągnąć.

Tymoteusz Kujawiński zwycięzcą konkursu „Magiczna Irlandia”

Z okazji tegorocznych obchodów Dni Św. Patryka MDK w Kaliszu zorganizował konkurs plastyczny „Magiczna Irlandia". Spośród 258 prac w piętnastoosobowym gronie zwycięzców znalazł się uczeń klasy 1b, Tymoteusz Kujawiński. Wykonał on pracę z bibuły na formacie B1. Można ją zobaczyć w Galerii „SZATNIA MDK". Gratulujemy.

Kubek świeżej wody dla mieszkańców Afryki

Uczniowie klasy 1b dołączyli do grona kaliszan wspierających budowę studni w Afryce. Zaniesione przez dzieci na miejsce zbiórki gazety, kartony, książki zostaną sprzedane, a uzyskane fundusze pozwolą na wykopanie kolejnej studni. Apelujemy do wszystkich uczniów o włączenie się do pomocy kościołowi w krajach misyjnych!

Nagroda dla utalentowanej uczennicy klasy 1b

Hanna Tomalak , uczennica klasy 1b zdobyła nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Plastycznym pt. „Zobacz mój świat swoimi dłońmi". Dziewczynka wykonała przestrzenną pracę plastyczną, która została zauważona i doceniona przez jury konkursowe w Elblągu.

Gratulujemy sukcesu!

„Dotknij mój świat”

3 grudnia z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych w naszej szkole uruchomiono pokój, w którym uczniowie, poruszając się w zupełnej ciemności, mogli „zobaczyć świat oczami" osób niewidomych i słabowidzących. Na stołach ustawione były przedmioty codziennego użytku, np. wentylator, telefon, suszarka do suszenia włosów, kosz, itp. Ich rozpoznanie poprzez dotyk okazało się dość trudnym zadaniem. Celem naszych działań było uzmysłowienie uczniom na jakie problemy i ograniczenia w życiu codziennym natrafiają osoby dotknięte tą niepełnosprawnością oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie: Jak możemy pomóc takiej osobie? Czy życie w zupełnych ciemnościach jest łatwe?